Cách để có ý tưởng là đừng cố tìm ý tưởng!
Cách để tìm được ý tưởng khởi nghiệp là lùi lại một bước. Thay vì cố gắng tìm kiếm ý tưởng startup một cách có ý thức, hãy khiến bộ não của bạn nghĩ về nó một cách tiềm thức.
Cách để tìm được ý tưởng khởi nghiệp là lùi lại một bước. Thay vì cố gắng tìm kiếm ý tưởng startup một cách có ý thức, hãy khiến bộ não của bạn nghĩ về nó một cách tiềm thức. Tiềm thức đến mức thậm chí ban đầu bạn còn không nhận ra đó là ý tưởng startup nữa.
Làm sao để khiến bộ não của bạn nghĩ về ý tưởng startup một cách tiềm thức? Đây là 3 việc mà bạn phải làm:
[1] Giải quyết những vấn đề mà bạn hứng thú.
[2] Học những thứ quan trọng.
[3] Làm những việc không thể nhân rộng.
#Bắt đầu chạy nào…
[1] Giải quyết những vấn đề mà bạn hứng thú.
Để tìm được vấn đề mà mình hứng thú thì mình bắt đầu trả lời những câu hỏi:
mình muốn làm điều gì, điểm mạnh nhất của mình là gì, tầm nhìn của mình trong tương lai là gì…?
Để thay đổi hiện tại và dự đoán tương lai thì chúng ta đều cần nhìn về quá khứ: bản thân mình xuất phát từ: software engineer → software architect → product manager & solution architect.
Với trải nghiệm 10 năm với 2 startup về BigData trong Adtech & MarTech :
+ Programmatic Advertising (Adtech):
Với vai trò Software architect, mình phụ trách chính hệ thống delivery ads xử lý khoảng 9 tỷ ad request trên hơn 100 publisher hàng đầu Việt Nam. Trong đó có hệ thống delivery ads cho Tiki Ads (giải pháp cho Tiki Seller).
+ Customer Data Platform (Martech):
- Với vai trò Product manager, mình cùng đội kỹ sư xây dựng sản phẩm CDP cho cty từ Prototype → MVP → Go to market…
- Với vai trò Solution architect, mình cùng với đội Sale để tư vấn CDP trong giai đoạn pitch proposal, và sau khi ký hợp đồng thì sẽ onboarding các team của doanh nghiệp vào dùng và nhận lại giá trị từ sản phẩm.
=> Mọi kiến thức và kinh nghiệm của mình là: dữ liệu lớn, phân tích dữ liệu, tăng trưởng doanh nghiệp. Nên mình quyết định hướng đi tiếp theo sẽ liên quan đến xây dựng sản phẩm về dữ liệu và có nhiều hướng đi: data analytics, business intelligence, artificial intelligence…
Tại lúc này mình có 2 sự lựa chọn:
+ Sao chép: sản phẩm nào đó có sẵn trên thị trường → nhanh hơn & đã được kiểm chứng
+ Đổi mới: tạo ra thứ mới từ vòng lặp design thinking → tốn thời gian + $$$ & đầy khả năng thất bại
=> Và mình đã lựa chọn cả 2 phương án. Sao chép + Đổi mới.
Sao chép là một cách tuyệt vời và hầu như luôn thoải mái, nhưng sẽ không bao giờ tạo ra hứng thú như khi phát minh. Sao chép hầu như luôn là câu trả lời đúng, nhưng sẽ không bao giờ thay đổi cục diện.
Sao chép và đổi mới là bạn đồng hành cùng nhau. Nếu bạn chọn 1 vấn đề hoàn hảo và tạo ra tăng trưởng bùng nổ, hầu hết những gì bạn làm cũng là sao chép, nhưng không phải tất cả mọi thứ. Sao chép khi có thể - Phát minh khi bắt buộc.
Nhưng để có thể phát minh thì thực sự quan trọng là: phải giỏi chuyên môn
[2] Học những thứ quan trọng.
Lý Tiểu Long trong quyển Con Đường Triệt Quyền Đạo (Tao of Jeet Kune Do):
”Đạt tới tỏa sáng trong võ thuật có nghĩa là xóa sạch mọi thứ phủ mờ sự hiểu biết đích thực, cuộc sống đích thực. Đồng thời, nó có nghĩa là mở rộng vô hạn, và trên thực tế, không chú trọng trau dồi một bộ phận riêng rẽ trong cái toàn thể khởi phát và hợp thành từ những bộ phận riêng rẽ kia.”
Khả năng học hỏi của mỗi người sẽ được liên quan đến việc bạn thuộc kiểu tư duy nào trong công việc: Growth mindset; Fixed mindset và bản thân mình thuộc Growth mindset.
Do đó mình đăng ký luôn 4 khóa về data analytics của Gmartek: Data Visualization, Managerial Business Analytics, Business Intelligence, Growth Analytics để học và mở rộng những thứ mình cần biết (mà trước giờ mình không biết là mình không biết - _ -)
Khi bạn học được nhiều thứ mới, cảm giác như mình rất hay ho và muốn làm thứ gì đó to lớn và nhanh chóng.
Tuy nhiên, hãy giữ cho mình một trái tim nóng và cái đầu lạnh.
[3] Làm những việc không thể nhân rộng
YCombinator có câu cửa miệng:
Làm những việc không thể nhân rộng (Do things that don’t scale).
Những việc không thể nhân rộng là những việc về cơ bản không có tính bền vững.
Đó là những việc không lâu dài, cũng không giúp bạn kiếm được hàng ngàn khách hàng. Việc này rất tốn kém, thường là tốn rất nhiều thời gian, và phát sinh nhiều vấn đề.
Tuy nhiên, khi bắt đầu thì bạn vẫn phải làm những việc không thể nhân rộng:
- Thứ nhất là tìm người dùng đầu tiên.
- Thứ hai là biến họ thành người chiến đấu cho bạn.
- Thứ ba là làm cho sản phẩm thích ứng với thị trường.
Sản phẩm mà bạn ra mắt lần đầu tiên sẽ không phải là cái mà bạn nhân rộng sau này. Nên việc của bạn trong những ngày đầu startup là phải hoàn thiện và lặp đi lặp lại việc tối ưu hoá để có được sản phẩm phù hợp với thị trường.
Để đẩy nhanh quá trình: xây dựng prototype và thử nghiệm trên khách hàng thực tế thì mình thích sử dụng Design Thinking & Design Sprint Framework của Google.
Là kỹ sư, bản năng của bạn là xây dựng một nền tảng với code đẹp và dễ mở rộng, đúng chứ? Bạn sẽ không muốn code một mớ lộn xộn chồng chất khó khăn về mặt kỹ thuật. Nhưng bạn cần phải tối ưu tốc độ hơn là khả năng mở rộng và code đẹp.
Kết quả sau 1 thời gian: nói chuyện với khách hàng, thử nghiệm & điều chỉnh liên tục thì sản phẩm và hướng đi đã bắt đầu rõ ràng hơn.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc cần phải ở phía trước…