🧲 Tâm Chấn Sản Phẩm
Đừng bắt đầu bằng những thứ không ai cần
Trong hơn 10 năm làm sản phẩm, tôi học được một bài học đơn giản mà nếu áp dụng ngay từ đầu, tôi đã tránh được rất nhiều lần "bị lạc lối": hãy bắt đầu từ tâm chấn.
Tâm chấn là gì?
Tâm chấn là phần cốt lõi – nếu thiếu nó, mọi thứ sụp đổ. Giống như ví dụ trong sách: nếu bạn mở một quầy bán hotdog, thứ bạn không thể thiếu là chiếc bánh hotdog. Bạn có thể không có mù tạt, không có hành tây, thậm chí không có quầy đẹp – nhưng nếu không có bánh hotdog, thì bạn chẳng bán được gì cả.
Sản phẩm cũng vậy. Điều gì là “bánh hotdog” trong sản phẩm của bạn?
Nhiều team (tôi từng vậy) bắt đầu bằng một loạt thứ phụ: logo, hệ thống thiết kế, backend siêu tối ưu, hay một landing page lung linh – nhưng lại chưa rõ giá trị lõi thực sự là gì. Rồi khi mọi thứ dần phức tạp hơn, cả team rơi vào vòng xoáy: sửa cái phụ – mà quên mất mình chưa làm rõ cái chính.
Làm product, hãy bắt đầu từ tâm chấn
Tôi luôn tự hỏi bản thân và đội ngũ một câu đơn giản:
“Nếu bỏ cái này đi, ta còn tiếp tục bán/giao được giá trị không?”
Nếu câu trả lời là có, thì đó chưa phải tâm chấn. Còn nếu không, thì bạn đã tìm thấy phần lõi.
Khi tôi xây dựng sản phẩm đầu tiên – một AI Analyst cho doanh nghiệp bán lẻ – tôi từng suýt làm sai: ưu tiên phần chat interface trước khi mô hình AI hiểu rõ ngữ cảnh câu hỏi. Nhưng sự thật là: nếu AI không phân tích đúng được câu hỏi, mọi UI đều vô nghĩa.
Tôi dừng lại và bắt đầu lại từ “tâm chấn”: AI phải hiểu ý người dùng đầu tiên. Những thứ khác – đẹp sau.
Đừng vẽ chi tiết khi chưa xong phác thảo
“Chi tiết để sau”. Nó như một cú tát với nhiều người – cũng từng là tôi.
Hãy bắt đầu vẽ bằng bút Sharpie – nét to, không thể đi vào chi tiết. Nó buộc bạn chỉ vẽ được những khối lớn, hình tổng thể. Và đó chính là cách đúng để khởi đầu một thiết kế, một ý tưởng, một sản phẩm.
Chi tiết chỉ nên đến sau khi bạn đã nhìn được tổng thể.
Hãy thử điều này hôm nay
Viết ra “bánh hotdog” trong sản phẩm bạn đang làm.
Gạch bỏ những thứ nếu mất đi, bạn vẫn có thể tiếp tục.
Tập trung vào đúng tâm chấn đó và làm nó thật tốt.
Kết
Tôi tin rằng, làm sản phẩm không phải là “xây lâu đài cát”, mà là đào móng thật vững. Không có nền, lâu đài đẹp đến đâu cũng sụp.
Và nếu bạn đang cảm thấy mình đang làm quá nhiều thứ không rõ vì sao, thì hãy ngồi lại và hỏi: “Tâm chấn sản phẩm mình là gì?”